Vào năm 1973,  tôi từ Việt Nam trở về nhà. Sau khi ổn định chỗ ở tại căn cứ không quân,  tôi gọi điện cho Mike và hẹn gặp ăn trưa tại nhà anh với bố của anh, mà  tôi gọi là người bố giàu. Khi chiếc xe limousine của Mike đến đón tôi  tại khu căn cứ xám xịt, tôi liền nhận ra ngay có biết bao nhiêu thay đổi  đã xảy ra giữa hai đứa chúng tôi kể từ ngày tốt nghiệp trung học năm  1965. 
      “Chúc mừng cậu đã trở về”, Mike nói khi tôi bước vào phòng khách trong  căn nhà lộng lẫy bằng đá hoa cương. Anh cười rạng rỡ, trong tay ẵm đứa  trẻ bảy tháng tuổi, nói: “Tôi thật mình đã trở về nguyên vẹn.” 
“Mình  cũng vậy,” tôi đã trả lời khi nhìn ra bờ biển Thái Bình Dương xanh thẳm  với bãi cát trắng mịn trước nhà. Ngôi nhà thật tuyệt vời. Đó là một  biệt thự một tầng với nét kiến trúc hài hoà giữa phong cách Hawaii hiện  đại và cổ xưa. Trong nhà trải toàn thảm Ba Tư cùng với những chậu cây  xanh tươi, mượt mà. Ngôi nhà hình chữ U, với một hồ bơi to lớn lọt thỏm ở  giữa và hướng ra phía biển lộng gió. 
“Con mình nè, nó tên James,” Mike nói 
“Ồ,”  tôi giật mình. Có lẽ tôi đã há hốc mồm khi bị cuốn hút vào vẻ tráng lệ  của ngôi nhà. “Con cậu trông kháu ra phết,” tôi máy móc trả lời, nhìn  ngắm đứa bé sơ sinh. Và khi tôi đứng đó mỉm cười , đứa bé đang trố mắt  nhìn lại tôi, đấu óc tôi vẫn bị quay cuống bởi những thay đổi to tát  trong tám năm qua. Tôi sống trong mộ căn cứ quân sự cũ kỹ và nghiêm  khắc, chia phòng với ba thành viên khác bê bết và cẩu thả, còn Mike thì  sống trong một ngôi nhà trị giá hàng triệu đô với một tổ ấm thật tuyệt  vời. 
       Sau khi dùng cơm chưa, người bố giàu lên tiếng: “Như con  thấy đó, Mike đã làm xuất sắc việc đầu tư các khoản lời kiếm được từ  kinh doanh. Trong hai năm qua, nó đã kiếm được số tiền lớn hơn số tiền  mà ta kiếm được trong 20 năm qua. Kiếm được một triệu đô đầu tiên bao  giờ cũng là việc khó khăn nhất.” 
“Thế công việc kinh doanh tốt đẹp  chứ?” tôi hỏi, khích lệ cả hai người chia sẻ những kinh nghiệm làm thế  nào mà tài sản tăng vọt đến thế. 
“Công việc kinh doanh thật tuyệt  vời,” người bố giàu nói. “Những chiếc máy bay Boeing 747 đới mới không  ngừng rước du khách đi khắp nơi trên thế giới đến Hawaii, làm cho việc  kinh doanh cứ phát triển liên tục. Nhưng thành 
công thực sự của chúng ta lại chủ yếu đến từ đầu tư. Và Mike đang quản lý các khoản đều tư đó.” 
“Chúc mừng cậu,” tôi nói. “Cậu thật là cừ.” 
“Cám ơn cậu,” Mike nói. “Nhưng không hoàn toàn do mình cả đâu, mà đó chính là nhờ công sức đầu tư của bố mình đấy.             
         Mình chỉ thực hành chính xác theo những gì mà bố đã dạy cho tụi mình về  kinh doanh và đầu tư trong những năm tháng trước đây.” 
“Bây giờ cậu  đã gặt hái thành quả rồi còn gì,” tôi nói. “Mình không thể nào ngờ cậu  sống ở đây trong khu giàu nhất của thành phố. Cậu còn nhớ tụi mình là  người là những đứa trẻ nghèo vừa ôm những tấm lướt sóng ở ngoài biển  không?” 
Mike cười. “Nhớ chứ. Tớ còn nhớ mấy lão  nhà giàu keo kiệt không cho bọn nhóc tụi mình lướt sóng trong khu bờ  biển của họ. Bây giờ thì đến lượt mình lại y như vậy. Có ai ngờ tụi mình  lại trở lên…” 
Mike đột ngột khi nhận ra mình lỡ lời. Anh nhận ra  rằng trong khi anh đang ở đây, tôi vẫn sống bên kia quần đảo trong những  căn cứ buồn tẻ xám xịt. 
“Mình xin lỗi,” anh nói. “Mình… không có ý…” 
“Có  gì mà xin lỗi,” tôi nhăn nhó cười. “Tớ rất mừng cho cậu . tớ mừng khi  nhìn thấy cậu giàu có và thành công đến như thế.           
         Cậu rất xứng đáng bởi vì cậu đã tốn nhiều thời gian học cách điều hành  kinh doanh. Còn mình sẽ rời quân đội trong vài năm nữa nhay sau khi hết  hạn quân ngũ.” 
Cảm thấy có sự căng thẳng giữa Mike và tôi, người bố  giàu vội nói chen vào. “Nó đã làm công việc đó tốt hơn ta. Ta rất tự hào  về Mike và vợ nó. Còn bây giờ, chiến tranh đã kết thúc và con trở về.  Đã đến lượt con rồi đó Robert.” 
CON CÓ THÊ ĐẦU TƯ VỚI BỐ VÀ MIKE ĐƯỢC KHÔNG? “Con  muốn đầu tư với bố và Mike,” tôi nôn nóng đáp. “Trong thời gian ở Việt  Nam, con có thể giành được 30 nghìn đô và con muốn dùng số tiền này đầu  tư thay vì tiêu hết. Con có thể đầu tư với bố và Mike được không?” 
“Ta  sẽ giới thiệu với con một nhà môi giới giỏi,” người bố giàu nói. “Ta  chắc chắn ông ta sẽ tư vấn hữu ích cho con, thậm chí ông ta sẽ cho con  một hai mách nước có hời.” 
“Không, không,” tôi nói. “Con muốn đầu tư  vào những thứ mà bố đang đầu tư cơ. Thôi mà bố. Bố biết con thân với cả  hai người từ biết bao lâu rồi. Con không muốn gặp tay môi giới đó đâu.”  
Căn phòng yên lặng khi tôi đợi bố và Mike trả lời. 
Cuối cùng tôi lên tiếng, “Con nói điều gì sai à?” 
“Không  đâu,” Mike nói. “Tớ và bố đang đầu tư vào một án rất hấp dẫn, nhưng tớ  nghĩ tốt nhất cậu nên lạc với người môi giới của chúng ta và bắt đầy với  anh ta.” 
Sự yên lặng bao trùm cả căn phòng, chỉ còn lại tiếng lách  tách chén dĩa khi người giúp việc dọn bàn ăn. Vợ của Mike xin lỗi mọi  người và ẵm đứa bé lên phòng ngủ, nhường lại căn phòng cho ba người  chúng tôi. 
“Con không hiểu,” tôi nói. “Trong những năm tháng trước  đây con đã làm việc kinh doanh cùng hai người. Con đã làm việc và đổi  lấy hầu như không gì cả. Con vào đại học theo ý của bố. Giờ đây, khi con  bắt đầu lớn tuổi và chỉ còn một vài đồng để đầu tư, bố lại ngại ngùng  khi con muốn đầu tư với bố. Con thực sự không hiểu. Tại sao lại thế hả  bố? Tại sao lại lạnh lùng đến thế? Chẳng lẽ bố muốn gạt con ra ngoài à?  Chẳng nhẽ bố lại không muốn con giàu như Mike và bố?” 
“Không phải bố  và tớ lạnh lùng với cậu,” Mike nói. “Và cũng không phải bố và tớ muốn  gạt cậu ra ngoài hay không muốn cậu giàu có. Chỉ có điều mọi thứ bây giờ  đã khác.’ 
Người bố im nặng gật đầu 
“Ta rất muốn con đầu tư với chúng ta,” cuối cùng ông lên tiếng. “Nhưng làm như thế sẽ vi phạm pháp luật.” 
“Vi phạm pháp luật à?” Tôi thốt lên không tin nổi. “Thế cả hai người đang làm gì bất hợp pháp à?’ 
“Không  phải,” người bố giàu mỏm cười khúc khích. “Ta không bao giờ làm một  điều gì đó trái pháp luật cả. Có nhiều cách làm giàu hợp pháp dễ dàng  hơn là mạo hiểm đi tù vì phạm luật con à.” 
“Và cũng bởi vì bọn mình  không muốn phạm luật, cho nên tớ mới nói là nếu cho cậu đầu tư thì bọn  mình sẽ vi phạm luật pháp,” Mike nói. 
“Đối với Mike và ta, đầu tư  vào những dự án đó sẽ không phạm luật. Nhưng đối với con thì bất hợp  pháp,” người bố giàu cố tóm gọn vấn đề. 
“Tại sao?” tôi hỏi. 
“Bởi vì cậu không giàu,” Mike nhẹ nhàng nói. “Những dự án đầu tư đó chỉ giành cho người giàu mà thôi.” 
Câu  nói của Mike như con dao đâm xuyên qua người tôi. Là bạn thân của anh  nên tôi thừa biết anh phải khó khăn lắm với nói những lời như thế đối  với tôi. Những câu nói của anh càng nhẹ nhàng bằng nào thì càng làm tổn  thương trái tim tôi từng ấy. Tôi bắt đầu có khoảng cách giữa tôi và anh.  Trong khi bố của tôi và bố của anh lập nghiệp từ hai bàn tay trắng,  nhưng anh và người bố giàu trở lên giàu có không ngừng. Còn tôi và bố  tôi vẫn bị kẹt phía bên kia của vòng đời. Tôi và Mike mới có 25 tuổi,  nhưng Mike đã đi trước tôi đến 25 năm tài chính. Người bố ruột của tôi  đã bị thất nghiệp và phải làm lại từ đầu từ tuổi 52, còn tôi thì thậm  chí chưa làm được việc gì cả. 
“Con có sao không?” người bố giàu ân cần hỏi. 
“Con  không sao đâu bố,” tôi trả lời và cố che giấu nỗi đau sâu thẳm trong  lòng xuất phát từ mặc cảm tội nghiệp cho gia đình của chúng tôi. Con vừa  mới suy nghĩ và đang dò tìm linh hồn của mình bố ạ,” tôi cố gắng mở một  nụ cười gượng gạo. 
“Như vậy là con không thể đầu tư với bố và Mike  bởi vì von không giàu,” tôi cuối cùng lên tiếng và sau khi đã đối diện  trở lại thực tế trước mắt. “Và nếu như con đầu tư vào những dự án mà bố  đang đầu tư, điều đó sẽ vi phạm pháp luật?” 
Mike và người bố gật đầu. “Trong một số trường hợp nhất định nào đó,” Mike thêm vào. 
“Thế ai dựng lên đạo luật đó,’ tôi hỏi. 
“Chính phủ liên bang,” Mike nói 
“Là SEC đấy,” người bố trả lời 
“SEC à? SEC là gì vậy?” tôi hỏi. 
“Là  tên viết tắt của Uỷ ban Giao dịch chứng khoán, ” ông trả lời. “ Uỷ ban  đó ra đời từ những năm 30 theo chỉ thị của Joseph Kenedy, cha cố của  tổng thống John Kenedy.” 
“Tại sao phải lập ra nó?” tôi hỏi 
Ông cười và nói: “Nó thành lập để bảo vệ công chúng trước những tên môi giới, chủ kinh doanh và người đầu tư bất lương con ạ.” 
“Vậy tại sao bố cười? Đó là một việc tốt đáng làm chứ.’ 
“Đúng  vậy, đó là một hành động rất tích cực,” ống nói nhưng vẫn khúc khích.  “Trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng kinh tế 1929, vô số khoản đầu tư tồi  tệ, rủi ro được bán ra công chúng. Lường gạt, thông tin giả nhan nhản  trên thế giới. Do đó, SEC được thành lập để ngăn chặn hiện trạng tiêu  cực này. Đó là một cơ quan vừa có chức năng lập pháp và hành pháp, vừa  có một vai trò rất quan trọng. Nếu SEC, khủng hoảng và hỗn loạn sẽ xảy  ra liên miên con ạ.” 
“Vậy tại sao bố lại cười?” tôi tiếp tục hỏi 
“Bởi  vì ngoài chức năng bảo vệ côgn chúng trước những khoản đầu tư tồi tệ,  nó còn ngăn công chúng khỏi cơ hội tiếp cận với những khoản đầu tư tốt  nhất,” ông nghiêm túc nói. 
“Nếu như vậy thì công chúng sẽ đầu tư vào đâu?” 
“Vào những khoản đầu tư ‘sạch sẽ’, những khoản đầu tư tuân theo các quy định hướng dẫn của SEC.” 
“Thế thì có gì sai đâu nào?” 
“Không  có gì sai cả. Ta cho rằng đây là một ý tưởng hay. Chúng ta phải có luật  lệ và phải tuân theo lậu lệ. SEC chụi trách nhiệm toàn bộ những chuyện  đó.” 
“Thế tại sao bố lại cười ? Con biết bố quá rõ mà bố. Con biết khi bố cười, bố đang ngầm ám chỉ một điều gì đó.” 
“Ta  đã bảo con rồi mà,” ông nói. “Ta cười vì SEC vừa bảo vệ công chúng  trước những khoản đầu tư tồi tệ, vừa ngăn cản họ tiếp cận những khoản  đầu tư tốt nhất.” 
“Và đó có phải chăng là một trong những nguyên nhân khiến cho người giàu càng giàu hơn?” tôi dè dặt hỏi. 
“Đúng  vậy,’ ông nói. “Ta cười vì ta thấy được sự trớ trêu của vấn đề đó. Mọi  người đầu tư đều muốn làm giàu. Nhưng vì họ không giàu nên không có cơ  hội tiếp cận những khoản đầu tư làm cho người giàu. Chỉ khi nào con giàu  có, con mới có thể đầu tư vào những khoản đó của thế giới người giàu.  Và do đó, người giàu mỗi lúc một giàu thêm. Theo ta, đó chínhlà sự trớ  trêu của cuộc đời.” 
“Nhưng tại sao lại như thế được cơ chứ?” tôi hỏi. “Chẳng lẽ điều đó ngăn cản người nghèo giới trung lưu với người giàu à?” 
“Không  nhất thiết như vậy đâu cậu à,” Mike chen vào. “Tớ nghĩ điều đó thực sự  chỉ nhằm bảo về người nghèo và giới trung lưu với chính họ mà thôi.” 
“Tại sao cậu lại nghĩ như vậy?” tôi hỏi. 
Người  bố giàu nói: “Bởi vì có nhiều khoản đầu tư tồi tệ hơn những khoản đầu  tư tốt. Mọi khoản đầu tư dù tốt hay xấu đều trông giống nhau. Cần phải  có nhiều kinh nghiệm và hiểu biết mới có thể nhìn ra khoản đều tư tốt  hay xấu. Để có thể đạt được trình độ đầu tư lão luyện, con phảit có khả  năng nhận biết sắc bén đâu là khoản đầu tư giúp con làm giàu và khoản  nào sẽ đẩy con đến chỗ nguy hiẻm. Đơn gian là hầu hết mọi người đều  không có kiến thức và kinh nghiệm. Này Mike , con hãy mang ra đây hồ sơ  mới nhất mà chúng ta đang xem xét.” 
Mike vào phòng làm việc của mình và mang ra một xấp hồ sơ đầy ắp những hình vẽ, bảng biểu và bản đồ. 
“Đây  là một dự án đầu tư mà mình đang xem xét bỏ vốn vào,” Mike vừa nói vừa  ngồi xuống. “Đó còn gọi là một chứng khoán chưa đăng ký, có khi được gọi  là hình thức gọi vốn đầu tư.” 
Đầu óc tôi trở lên tê liệt khi Mike  cho tôi xem qua các tài liệu chi chít toàn chữ, hình vẽ và bảng biểu  tính toán mức độ rủi ro và lợi nhuận đầu tư. Tôi thừ người ra khi Mike  giải thích với tôi những gì anh ta suy nghĩ và cho đây là cơ hội đầu tư  tuyệt vời. 
Nhận thấy tôi bị quay cuống trong mớ thông tin quá tải và  đầy những thuật ngữ lạ lẫm, người bố giàu cắt ngang lời Mike và nói với  tôi. “Đó là những gì anh ta muốn Robert thấy.” 
Ông chỉ vào một đoạn văn nhỏ in trên bìa trước xấp hồ sơ và đọc lên thành tiếng. “Miễn áp dụng luật chứng khoán vào năm 1933.” 
“Ta muốn con nắm được chuyện này,” ông nói. 
Tôi  nhoài người tới trước để có thể đọc được rõ hơn những dòng chữ li ti  trong đoạn văn mà Người chỉ cho tôi. Những dòng chữ thế này: 
“Hình thức đầu tư này chỉ dành cho các nhà đầu tư đủ điều kiện. Một nhà đầu tư đủ điều kiện nếu người đó: 
• Có tài sản thực giá trị từ một triệu đô trở lên hoặc 
•  Có nguồn thu nhập mỗi năm từ 200.000 đô trở lên trong những năm liên  tiếp vừa qua (hoặc 300.000 đô nếu có chồng hay vợ), và có nguồn thu nhập  trong năm hiện tại tương đương.” 
Tôi ngã người vào ghế và nói:  “Điều đó giải thích tại sao bố bảo con không thể đầu tư cùng bố. Dự án  đầu tư này chỉ dành cho người giàu.” 
“Hoặc người có thu nhập cao,” Mike nói. 
“Không  chỉ những điều kiện đó khắt khe thôi đâu, mà khoản đầu tư yêu cầu tối  thiểu là 35.000 đô. Đó là một cổ phần đầu tư đòi hỏi cho dự án này.” 
“35.000  đô!” tôi há hốc miệng. “Thật là quá nhiều tiền và quá nhiều rủi ro. Cậu  bảo đó là số tiền tối thiểu mà một nhà đầu tư cần có kia mà? 
Người bố giàu gật đầu. “Thế chính phủ trả lương cho con là bao nhiêu?” 
“Con  được trả mức lương 12.000 đo là một năm, cộng thêm trợ cấp bay và tác  chiến. Thế nhưng hiện tại con chưa biết mức lương của con là bao nhiêu  khi đóng quân tại Hawaii này. Con có thể hưởng trợ cấp sinh hoạt, nhưng  chắc chắn không nhiều đâu, và cũng chẳng thấm gì với mức sinh hoạt thực  tế tại Hawaii.” 
“Như vậy khoản tiết kiệm 3.000 đô của con là một cố  gắng rất đáng khen đấy,’ người bố giàu vừa nói vừa vận động tôi. “Con đã  để giành được gần 25% thu nhập của con rồi còn gì.” 
“Thế thì con  lên làm gì đây?” tôi hỏi. “Con có thể đưa 3.000 đô này cho bố để nhập  vào vốn đầu tư và sau đó chũng ta sẽ chia lợi nhuậnmột khi đầu tư thành  công?” 
“Chúng ta có thể làm như vậy,” người nói. “Thế nhưng chúng ta  không muốn đề nghị con cách đó và sẽ không bao giờ dùng cách này với  con cả.” 
“Tại sao? Tại sao lại không đối với con?” tôi gặng hỏi. 
“Con  đã được trang bị một nền tảng kiến thức khá vững về tài chính. Và con  có thể vượt xa mức của nhà đầu tư đủ điều kiện, trở thành một nhà đầu tư  đủ điều kiện, trở thành một nhà đầu tư lão luyện nếu con muốn. Khi đó,  con sẽ giàu có vượt xa gấp ngàn lần những giấc mơ lớn nhất cảu con.” 
“Thế  những nhà đầu tư đủ điều kiện và những nhà đầu tư lão luyện có gì khác  nhau hả bố?” tôi hỏi và cảm thất một ngọn lửa hy vọng nhen nhúm trong  lòng tôi. 
“Câu hỏi đúng lắm,” Mike mỉm cười và nhận ra bạn mình đã thoát khỏi những mặc cảm tự ti. 
“Một  nhà đầu tư đủ điều kiện theo định nghĩa là một người có đủ điều kiện về  tiền bạc. Nhà đầu tư này còn được gọi là nhà đầu tư chuyên nghiệp,”  người bố giàu giải thích. “Nhưng chỉ có tiền bạc không thôi không làm  cho con trở thành một nhà đầu tư lão luyện.” 
“Khác nhau thế nào hả bố?” tôi gặng hỏi. 
“Con  có xem báo hôm qua đưa tin về một ngôi sao điện ảnh Hollywood vừa mới  bị lỗ hàng triệu dô la trong một vụ đầu tư bê bối không?’ ông hỏi. 
Tôi  gật đầu nói: “Con có đọc. Anh ta không thua lỗ hàng triệu đô, mà phải  trả thuế cho những khoản thu nhập không thuế trước đây từ vụ đầu tư đó.”  
“Đó là một ví dụ về nhà đầu tư đủ điều kiện đó con à,’ ông tiếp tục  giải thích. “Không nhất thiết có nhiều tiền mới trở thành nhà đầu tư  lão luyện. Chúng ta thường nghe có bao nhiêu bác sỹ, lậut sư, ca sĩ thua  lỗ trong khoản đầu tư đâu đâu. Những người đó có nhiều tiền nhưng không  có sự lão luyện”. Họ không biết đầu tư vào đâu là an toàn mà vẫn có lãi  cao. Mọi khoản đầu tư của họ đều giống như nhau. Họ không biết vụ đầu  tư nào xấu hay tốt. Những người như thế tốt hơnlà nên mua khoản đầu tư  ‘sạch sẽ’, còn không thì mướn một vị quản lý tài chính chuyên nghiệp mà  họ tin tưởng để đầu tư giùm họ.” 
“Thế định nghĩa một nhà đầu tư lão luyện là thế nào?” tôi hỏi 
“Một nhà đầu tư lão luyện gồm 3K,” ông trả lời. 
“3K à? 3K là gì?” 
Ông rút ra một xấp hồ sơ và viết những chữ này. 1. Kiến thức 
2. Kinh nghiệm 
3. Khoản tiền đầu tư dồi dào. 
“Đó chính là 3K,” ông nói. “Đạt được 3 thứ đó, con sẽ trở thành nhà đầu tư lão luyện.” 
Tôi nhìn vào dòng chữ của ông vừa nói: “Như vậy vị diễn viên đó thừ tiền nhưng lại không có kiến thức và kinh nghiệm .” 
Ông  gật đầu: “Và cũng có nhiều người có kiến thức nhưng lại thiếu kinh  nghiệm thực tế nên lại không có khoản tiền dư thừa để đầu tư.” 
“Những  người đó hay nói “Tôi biết mà” khi cậu giải thích một điều gì đó với  họ, thế nhưng họ lại không thực hiện những gì họ biết,” Mike thêm vào.  “Một vị giám đốc ngân hàng hay nói “Tôi biết rồi” với mình và bố, nhưng  một lý do nào đó ông ta lại không làm được những gì ông ta biết.” 
“Và điều đó giải thích tại sao ông ta không có nhiều tiền dư,” tôi nói. 
Người bố giàu và Mike đều gật đầu. 
Cuộc đối thoại tạm dừng và căn phòng chìm vào sự yên lặng. 
“Con suy nghĩ gì thế?” người bố giàu hỏi. 
“Con đang suy nghĩ con sẽ thành ai khi đã trưởng thành,” tôi trả lời. 
“Cậu muốn trở thành ai thế?” Mike hỏi. 
“Mình đang nghĩ mình sẽ trở thành nhà đầu tư lão luyện,” tôi trả lời. “Cho dù cấp bậc đó được định nghĩa như thế nào đi nữa.” 
“Rất  khôn ngoan,” người bố giàu lên tiếng. “Con đã có một bước khởi đầu khá  tốt, đó chính là nền tảng kiến thức tài chính của con. Giờ đây chỉ cần  tích luỹ kinh nghiệm.” 
“Làm thế nào để biết mình có cả hai hả bố?” tôi hỏi 
“Khi mà con có nhiều tiền dư trong tay,” ông mỉm cười. 
Khi ấy, cả ba chúng tôi đều nâng ly nước của mình lên, cụng nhau và nói: “Vì những khoản tiền dư.” 
Người bố giàu tiếp tục: “và vì tương lai một nhà đầu tư lão luyện.” 
“Vì tương lai một nhà đầu tư lão luyện và vì những khoản tiền dư,” tôi lặng lẽ lặp đi lặp lại những câu hỏi đó trong đầu tôi. 
Giờ  đây tôi tự quyết định cuộc đời mình. Ý tưởng học hỏi để trở thành một  nhà đầu tư lão luyện thật hấp dẫn đối với tôi. Tôi có thể tiếp tục học  hỏi từ người bố giàu vì tôi đã có những kinh nghiệm cần thiết. Lần này,  người bố giàu sẽ hướng dẫn tôi như những người lớn với nhau. HAI MƯƠI NĂM SAU          Vào năm 1993, tài sản đồ sộ của người bố giàu được chia cho con cái và  cháu chắt của ông. Trong vòng hàng trăm năm tới, những người thừa kế tài  sản của Người sẽ không phải no lắng về tiền bạc. Mike đã tiếp nhận  những tài sản kinh doanh chính yếu đã xuất sắc phát triển, mở rộng vương  quốc tài chính của người bố giàu - một vương quốc mà Người đã lập lên  từ hai bàn tay trắng. Tôi đã chứng kiến vương quốc đó từ ngày đầu thành  lập cho đến khi nó phát triển mạnh trong suốt cuộc đời tôi. 
     Tôi  đã phải mất 20 năm mới đạt được những gì mà tôi nghĩ là phải mất khoảng  10 năm. “Một triệu đo la đầu tiên kiếm được bao giờ cũng khó khăn  nhất.” 
Nhưng khi hồi tưởng lại, tôi nhận thấy kiếm được một triệu đó  đầu tiên không khó, mà khó khăn ở chỗ giữ được số tiền và bắt nó làm  việc lại cho bạn. Tôi có thể về hưu năm 1994 ở tuổi 47, hoàn toàn tự do  về tài chính. Nhưng về hưu sớm với tôi không thích bằng đầu tư như một  tay lão luyện. Có thể cùng tham gia đầu tư với Mike và người bố giàu là  mục đích của tôi. Cái ngày Mike và người bố giàu bảo tôi là không đủ  điều kiện đầu tư năm 1973, là một ngày quan trọng của cuộc đời tôi, và  cũng là một ngày tôi đặt ra mục tiêu trở thành một nhà đầu tư lão luyện  cho mình. 
Dưới đây là khoản đầu tư được coi như giành cho nhà đầu tư đủ điều kiện và lão luyện 1. Gọi vốn đầu tư 
2. Các gói đầu tư địa ốc và hợp tác có trách nhiệm hữu hạn. 
3.  Chứng khoán niên yết ra công chúng lần đầu (IPO - mặc dù hình thức này  mọi nhà đầu tư đều có thể mua nhưng không phải đễ tiếp cận với khoản  này) 
4. Gọi vốn trước khi niên yết ra công chúng lần đầu. 
5. Sát nhập doanh nghiệp; mua lại doanh gnhiệp. 
6. Cho vay vốn để đầu tư kinh daonh 
7. Các quỹ bảo hiểm tài chính. 
     Đối với nhà đầu tư trung bình, các hình thức đầu tư trên mang quá nhiều  tính rủi ro. Rủi ro ở đáy không phải là do bản chất của các khoản đầu  tư đó, mà do người đầu tư trung bình không có kiến thức, kinh nghiệm hay  khoản tiền dư để có thể hiểu rõ cơ chế hoạt động của hình thức đầu tư  này. Hiện tại, tôi hoàn toàn ủng hộ SEC trong việc bảo vệ hạn chế nhà  đầu tư không đủ điều kiện đối với những hình thức đầu tư ấy, bởi vì  chính tôi đã phạm nhiều lỗi lầm và tính toán sai trong con đường học hỏi  của mình. 
     Ngày nay, tôi đang đầu tư vào những khoản đầu tư ấy  như một nhà đầu tư lão luyện. Và những người đầu tư trên thế giới đầu tư  tiền của họ vào chính những hình thức đầu tư đó. 
Mặc dù đôi khi tôi  bị lỗ, nhưng lợi nhuận kiếm được từ những khoản đầu tư thành công khác  dư sức trang trải khoản lỗ ấy. Tôi đạt được mức lợi nhuận 35% là chuyện  bình thường, nhưng ít khi đạt được mức lợi nhuận 1.000% . Tôi tập trung  đầu tư vào những khoản đó bởi vì chúng rất sôi động và nhiều thách thức.  Đó không phải là chuyện đơn thuần mua 100 cổ phiếu này bán đi 100 cổ  phiếu khác. Cũng không phải là chuyện quan tâm đến mức cao thấp của tỷ  số p/e. 
Quyển sách này không nói về các khoản đầu tư. 
Quyển sách này nói về bản thân nhà đầu tư. 
CON ĐƯỜNG 
Quyển  sách này không bàn về các khoản đầu tư, mà chủ yếu nói về người đầu tư  và con đướng trở thành một nhà đầu tư lão luyện. Quyển sách này giúp bạn  khám phá bản thân mình để đưa ra con đường đạt đến 3K: Kiến thức – Kinh  nghiệm - Khoản đầu tư dồi dào. 
     Quyển I đề cập đến con đường  học hỏi của tôi khi còn nhỏ. Quyển II bàn bạc đến tích luỹ kinh nghiệm  của tôi khi đã trưởng thành từ 1973 đến 1994. Quyển sách này được viết  trên cơ sở những bài học tôi thu thập được từ những thực tế sống động,  và chuyển thành những bài học tích luỹ đó thành 3K để có thể trở thành  một nhà đầu tư lão luyện. 
Vào năm 1973, toàn bộ vốn liếng của tôi  chỉ có 3.000 đô la để đầu tư không hề có mọt chút kiến thức hay kinh  nghiệm thực tế nào. Đến năm 1994, tôi đã trở thành một nhà đầu tư lão  luyện. 
Cách  đây hơn 20 năm, gnười bố giàu đã nói: “Cũng như có rất nhiều kiểu nhà  khác nhau dành cho người giàu, người nghèo và người trung lưu, các khoản  đầu tư cũng vậy. Nếu con muốn đầu tư vào những khoản mà người giàu đầu  tư, con không phải chỉ giàu mà thôi. Con cần phải trở thành một nhà đầu  tư lão luyện, chứ không chỉ một người giàu bỏ tiền đầu tư. ” 
5 GIAI ĐOẠN TRỞ THÀNH MỘT NHÀ ĐẦU TƯ LÃO LUYỆN         Người bố giàu đã chia chương trình phát triển của tôi thành 5 giai đoạn  riêng biệt mà tôi sẽ thể hiện qua các bài học ở các chương trong quyển  sách này. Năm giai đoạn đó là: 
1. Bạn có sẵn sáng trở thành nhà đầu tư chưa? 
2. Bạn muốn trở thành nhà đầu tư loại nào? 
3. Làm thế nào xây dựng cho mình công việc kinh doanh vững mạnh? 
4. Ai là nhà đầu tư lão luyện? ,và 
5. Trả lại 
      Quyển sách này được viết dưới hình thức hướng dẫn, chứ không đưa ra một  câu trả lời cụ thể. Mục đích của quyển sách này nhằm giúp cho bạn hiểu  những câu hỏi nào cần hiểu. Người bố giàu nói: “Con không thể dạy cho ai  đó trở thành một nhà đầu tư lão luyện. Nhưng một người có thể học hỏi  để trở thành nhà đầu tư lão luyện. Điều đó cũng giống như việc tập xe  đạp vậy. Ta không thể dạy con xe đạp, nhưng con vẫn có thể học cách đạp  xe. Tập xe đạp đòi hỏi phải chụi nhiều rủi ro, phải dám thử, sửa dần và  có hướng dẫn rõ ràng. Đầu tư cũng như thế. Nếu con không muốn chấp nhận  rủi ro, con sẽ nói là con không muốn học, làm thế nào ta có thể dạy con  được.” 
       Nếu bạn muốn tìm sách về mách nước đầu tư, cách làm  giàu chụp giựt hay một bí quyết đầu tư nào đó của người giàu, thế thì  quyển sách này không giành cho bạn. Quyển sách này đề cập đến quá trình  học hỏi hơn là đầu tư đơn thuần. Đối tượng của quyển sách là những người  muốn học hỏi về đầu tư, những người tự tìm kiếm cho mình một con đường  làm gầu riêng riêng iền hơn là đi tìm một con đường làm giàu bàng phảng,  trơn tru. 
Nếu mục đích của bạn là sự học hởi và tìm kiếm, bạn sẽ  nhận thấy năm giai đoạn của người bố giầu chíng là năm giai đoạn mà  những nhà đầu tư tỷ phú trên thế giới đã trải qua. Bill Gates cha đẻ tập  đoàn Microsoft, Warren Buffet là nhà đầu tư giàu nhất của Mỹ; Thomas  Edison - người sáng lập tập đoàn General Electric, tất cả họ đều đi qua  những giai độan phát triển này. Cũng chính những giai đoạn đó các nhà  triệu phú, tỷ phú trẻ tuổi của nghành công nghiệp Internet hay “chấm  com” hiện đang trải qua ngay trong lứa tuổi 20 hoặc 30. Sự khác nhau duy  nhất giữa hai thế hệ đó là trong thời đại thông tin khác thành niên đó  qua 5 giai đoạn ấy nhanh hơn. Và có lẽ bạn cũng có thể làm được chuyện  đó. 
BẠN CÓ DÁM LÀM MỘT PHẦN CỦA CUỘC CÁCH MẠNG HAY KHÔNG? 
Những  gia đình thật sự giàu có đã ra đời trong thời đại công nghiệp. Điều đó  cũng đang xảy ra trong thời đại thông tin ngày nay. 
Hiện tại, tôi  nhận thấy có một hiện tượng tương phản là xã hội chúng ta càng có nhiều  thanh niên trở thành triệu phú hay tỷ phú trong độ tuổi 20, 30 và 40,  trong khi vẫn có những người 40 tuổi hay hơn sống chật vật trên từng  đồng lương ít ỏi của mình. Nguyên nhân của khoảng cách này chính là sự  giao cảm giữa thời đại công nghiệp và thời đại thông tin. Người ta  thường nói rằng khi thời cơ thích hợp đến, một ý tưởng có thể đạt được  một sức mạnh quyền lực vô song. Và cũng chẳng có gì hại hơn khi một  người nào đó vẫn khư khư bám giữ những tư tưởng suy nghĩ đã lỗi thời. 
Đối  với bạn, quyển sách này có thể là một cách nhìn về những tư tưởng cũ và  tìm kiếm những tư tưởng mới mẻ đối với sự giàu có. Quyển sách cũng có  thể là một mô – típ để đổi đời bạn. Sự đổi đời đó có thể là một bước  chuyển biến triệt để và quyết liệt giống như sự lột xác xã hội như thời  đại công nghiệp nhường vị trí lịch sử cho thời đại thông tin. Quyển sách  cũng có thể là tầm gương soi chiếu lại chính bạn để bạn có thể tự tìm  ra một hướng đi tài chính mới cho cuộc đời mình. Quyển sách sẽ giúp bạn  tập cách suy nghĩ như một nhà kinh doanh và một nhà đầu tư hơn là một  người làm công hoặc một người làm tư. 
         Tôi đã mất rất nhiều năm để đi qua những giai đoạn đó, và hiện tôi vẫn  còn trong cuộc hành trình ấy. Sau khi đọc quyển sách này, bạn có thể xem  xét việc đi qua 5 giai đoạn này, hoặc bạn có thể cho là con đường phát  triển đó không phù hợp với mình. Tuy nhiên, nếu bạn chọn đi qua 5 giai  đoạn, cuộc hành trình sẽ nhanh hay chậm hoàn toàn tuỳ thuộc vào bạn. Hãy  lên nhớ quyển sách này không dạy cho bạn cách làm giàu nhanh. Sự chọn  lựa có lên đi qua quá trình phát triển tính cách cá nhân và hiểu biết  của mình hay không, bạn có thể quyết định ngay sau khi đọc hết phần 1  của quyển sách - phần chuẩn bị tư tưởng và tinh thần trước khi bạn đặt  đôi chân bé bỏng của mình lên cuộc hành trình kỳ diệu đó. 
BẠN CÓ SẴN SÀNG TRỞ THÀNH NHÀ ĐẦU TƯ CHƯA? Người  bố giàu thường nói: “Tiền sẽ là bất cứ thứ gì con muốn.” Ý của ông là  tiền xuất bản từ chính tư tưởng và suy nghĩ của mình. Nếu một người hay  nói: “Kiếm tiền không dễ tí nào cả” thế thì người đó có thể sẽ kiếm tiền  khó khăn thật. Nếu người khác nói: “Ồ tôi sẽ không bao giờ giàu được”,  hoặc “Làm giàu thật khó”, Những điều đó có thể trở thành số phận thực sự  của người đó. Còn nếu một người nói : “Cách duy nhất làm giàu là làm  việc cực nhọc”, người đó có thể làm việc quần quật thật. Nếu một người  nói: “Nếu tôi có nhiều tiền, tôi sẽ bỏ vào ngân hàng bởi vì tôi không  biết làm gì với nó cả”, có thể điều ấy sẽ xảy ra y như vậy. Bạn sẽ ngạc  nhiên khi thấy có biết bao nhiêu người trên thế giới hiện đang suy nghĩ  và hành động y như thế. Người bố giàu từng cảng cáo tôi việc chuẩn bị  tinh thần trở thành một nhà đầu tư lão luyện cũng giống như quá trình  chuẩn bị tâm lý trong cuộc chinh phục đỉnh núi Everest hay xuống tóc đi  tu. Ông so sánh hài hước như thế, thế nhưng ông muốn tôi lưu ý không lên  coi nhẹ tý nào về chuẩn bị tư tưởng để làm giàu. Ông nói với tôi: “Sự  bắt đầu của con y như ta. Con khởi sự mà trong tay không có một đồng nào  cả. Những gì con cả chỉ là niềm tin mãnh liệt và một ước mơ làm giàu  khát khao bỏng cháy. Mặc dù có biết bao người mơ ước điều đó, nhưng ít  ai có thể biến nó thành hiện thực. Hãy tập trung suy nghĩ và chuẩn bị  tâm lý của mình bởi vì con sẽ học cách đầu tư mà rất ít người được cho  phép đầu tư. Con sẽ nhìn thấy thế giới đầu tư từ bên trong nó chứ không  phải từ bên ngoài. Có biết bao con đường đời dễ dàng hơn và những cách  đầu tư nhẹ nhàng hơn cho con chọn lựa. Cho nên, hãy suy nghĩ thật kỹ và  hãy sẵn sàng nếu con biết chọn nó là con đường của chinh cuộc đời con.
| Chương 1 Con nên đầu tư vào đâu? | 

 Nếu bạn thích bài viết này, hãy copy liên kết sau và gửi tới bạn bè nhé:
 Nếu bạn thích bài viết này, hãy copy liên kết sau và gửi tới bạn bè nhé:.gif)
.gif)



